- Gronwinti’s
- Tapuwinti’s
- Watrawinti’s
- Busiwinti’s
De winti’s moeten wij als onderdeel van de natuur beschouwen. Zij staan dichtbij de bron van bestaan. Ook de voorouders geesten hebben hun rijk. Zij zijn de waakzame geesten die als opdracht hebben het voortbestaan van de familie of bere van het geestelijke erfgoed en identiteit van een verenigd volk te waarborgen. Winti’s horen bij de schepping door Anana. Daarom blijven ze voortbestaan. Als hun Asi de huidige persoon waarvan ze gebruik maken dood gaat, zoeken ze een andere persoon. In 80% van de gevallen zoeken ze dan een jongere persoon. Komt zelden voor dat er een oudere persoon wordt uitgekozen . De winti hoort bij het overlijden van zijn asi (persoon) weggehaald te worden, meestal door een speciale ritueel met een sangrafu of een stuk walinbo. De winti wordt dat in zijn geheel gescheiden van de overleden persoon, soms tijdens 8 dei of 6 wiki is hij dan weer terug op zijn nieuwe asi. Maar als er ruzie, onenigheid of fyofyo in de bere of familie is kan het soms heel lang duren voor dat Je zo een winti weer terug kan zien, of blijft hij weg totdat de hele generatie van de overleden persoon dood is. Het meest voorkomende probleem bij ons Afro-Surinamers is dat iedereen de baas wil zijn in de famillie of bere iedereen wil de hoofd winti of obia hebben.
Deze kruiden en bloemen horen bij de Krarituelen
